FLET BIOLOGU/ A ndiejnë kafshët dhimbje si njerëzit

Njerëzit mund të shprehin siklet, por kafshët ndonjëherë e kanë më të vështirë diçka të tillë. Por, kafshët mendojnë dhe ndiejnë, shkruan National Geographic.

Gjitarët ndajnë të njëjtin sistem nervor, neurokimike, perceptime dhe emocione, të cilat të gjitha janë të integruara në përvojën e dhimbjes, thotë Marc Bekoff, biolog dhe autor evolucionar.

“Nuk dihet nëse gjitarët ndjejnë dhimbje si ne”, thotë Bekoff – por kjo nuk do të thotë se ata nuk e përjetojnë atë.

Ka disa të dhëna se si kafshët – veçanërisht kafshët shtëpiake – komunikojnë vuajtjet fizike.

Për shembull, qeni i Dorothy Brown, Foster, ka dhimbje të gjymtyrëve fantazmë në një këmbë që iu vendos pasi u godit nga një makinë.

“Kur është në një gjumë të thellë ai kërcën dhe qan dhe do të shikojë se ku ka qenë këmba e tij dikur”, thotë Brown, i cili jep mësim në kirurgji në Spitalin Veterinar të Universitetit të Pensilvanisë, ku Foster u soll për trajtim.

Këtë fenomen e përjetojnë edhe personat me gjymtyrë të amputuara.

Çdo kafshë shfaq disa ndryshime fizike që janë tregues të besueshëm të dhimbjes; lepujt e lënduar, për shembull, do të ngurtësojnë mustaqet e tyre, do t’u ngushtojnë sytë dhe do t’i mbyllin veshët.

“Pavarësisht nga speciet e kafshëve, veterinerët i trajtojnë pacientët e tyre në një mënyrë që e marrin parasysh faktin se kjo mund të jetë një gjë e dhimbshme”, thotë Brown.

Kjo përfshin breshkat e robëruara të Galapagos, të cilat ndonjëherë mund të lëndohen gjatë seksit.

“Nëse mashkulli bie nga femra pas çiftëzimit, gjigantët mund të thyejnë guaskën e tyre apo edhe këmbën. Kjo duhet të jetë e dhimbshme!”, thotë Brown./ln/