SUMEA RAMADANI/ Gruaja dhe Çmenduria

Shkruan: Sumea Ramadani

Më vjen keq që duhet të thyej një mit të fortë popullor: Të jesh i traumatizuar nuk do të thotë të jesh njeri i fortë dhe produktiv.

Gratë (dhe meshkujt) nuk janë “të çmendura” ose “të dеfektuara” kur në përgjigje të traumës, zhvillojnë simptoma post-traumatike duke përfshirë pagjumësinë, flash back, fobitë, sulmet e panikut, ankthin, depresionin, shkëputjen, ngurtësimin, amnezinë, ndjenjën e fajit, urrejtje ndaj vetes dhe tërheqje sociale. Viktimat e traumës mund të përpiqen t’i maskojnë këto simptoma me alkool, drogë, mbingrënie ose forma ekstreme të dietës.

Disa gra ngrihen mbi traumën; të tjerët jo. Disa viktima të dhunës patriarkale kërkojnë mbështetje dhe këshilla feministe; të tjerët jo. Disa gra duan të shpëtohen; të tjerët janë shumë të dëmtuar për të marrë pjesë edhe në “shëlbimin” e tyre.

Është normale që një grua e fortë dhe e guximshme të ndihet konfuze dhe të mos dijë të reagojë dhe më pas në mënyrë të pavetëdijshme të gjendet në sjellje të çuditshme (të shtanget) kur u afrohet “intelektualëve” të cilët pas perdeve, në cep të një biblioteke, në tavolinën e mesme të një kafeneje, një hotelin ku mbahet konferenca etj ngacmojnë drejtpërdrejt seksualisht viktimën e marë në shënjestër. Të nesërmen, i njëjti intelektual nën reflektorët e mediave flet për ndjenjat e  gjinisë më të bukur dhe se si është të jesh femër… Një shembull i ngjashëm me pedofilët që protestojnë për të drejtat e fëmijëve.

Njerëzit modern, politika, shkenca – mënyra shumë racionale – nuk është në kontakt me irracionalen, dmth. me ngjarjet e nënvetëdijes kolektive.

Gratë e bardha të klasës së mesme relativisht të privilegjuara kanë zbuluar se privilegji nuk është liri; se kjo dashuri ishte një tokë e huaj me shumë pak të mbijetuar; dhe se trupi i femrës ishte i kolonizuar si çdo geto apo vend i botës së tretë.

Ata zbuluan gjithashtu se as burrat dhe as gratë nuk duan gratë e forta dhe të lumtura. Gruaja e pakënaqur, ankuese, “e dobët”, edhe pse nuk e pëlqejnë atë, është shumë më e pranueshme sesa një grua e kënaqur dhe/ose e fuqishme – e cila perceptohet si e rrezikshme. Ajo hidhet jashtë dhe “vritet” shumë më shpejt dhe në mënyrë të shpëtohet prej saj sepse ajo është e vetëdijshme, e lumtur, e pavarur dhe “agresive”.

Unë kam katër vite që mësoj për njeriun, për psikikën njerëzore, por nuk më kanë mësuar se gratë janë të shtypura dhe se shtypja dhe diskriminimi i traumatizon njerëzit.

Trauma është një përgjigje emocionale ndaj një ngjarjeje tragjike (p.sh., aksidente, ngacmim seksual dhe fatkeqësi natyrore). Trauma mund të transmetohet nga një brez në tjetrin. Trauma ndër breza është teoria që aludon se trauma e përjetuar nga një person në familje (prindërit ose gjyshërit) mund t’u kalohet brezave të ardhshëm për shkak të mënyrës se si trauma ndryshon në mënyrë epigjenetike gjenet. Ekspertët e shëndetit mendor besojnë gjithashtu se kur vajzat dhe gratë janë më të fiksuara për të humbur disa centimetra të trupit të tyre sesa për të ndryshuar historinë për disa centimetra  ato jetojnë në një epokë jopolitike (post-feministe) dhe se si individë të izoluar ata nuk kanë fuqi ego për të kundërshtuar degradimin kulturor dhe seksualizimin pornografik. Ashtu si të tjerët që janë të kolonizuar, gratë shpesh janë më të vështira për veten e tyre. Gratë presin shumë nga njëra-tjetra – por rrallëherë falin një grua tjetër kur ajo dështon.

Gratë duhet të dëgjojnë se burrat “nuk duan mjaftueshëm” përpara se t’u thonë se gratë “duan shumë”; se baballarët janë po aq përgjegjës për problemet e fëmijëve të tyre; se askush – madje as shpëtimtarët e vetë-emëruar feministe – nuk mund të shpëtojë një grua përveç ajo vetveten; se dashuria për veten është baza për dashurinë ndaj të tjerëve; se është e vështirë të heqësh qafe patriarkalizmin; se lufta për të është edhe mrekullibërëse dhe e përjetshme; se shumë pak prej nesh dinë të mbështesin gratë që ikin – ose në luftë me – urrejtjen e brendshme të vetvetes.

Një grua feministe duhet t’i dëgjojë gratë me respekt, dhe jo në një mënyrë superiore ose përçmuese. Një feministe nuk duhet të minimizojë shkallën e plagës së asnjë gruaje të çdo kombësie apo feje.

Dhe sigurisht feministja mbetet optimiste e vendosur. Pavarësia e gruas, pak a shumë, filloi të forcojë ose zëvendësojë institucionet e martesës dhe psikoterapisë. Çlirimi i grave ishte më “terapeutik” se martesa ose psikoterapia: i bëri gratë më të lumtura, më të forta, më të sigurta, më me guxim për t’u kënaqur, më morale – dhe shkaktoi një sërë ndryshimesh në sjelljet e tyre.